28 Kasım 2020 Cumartesi
Deliklitaş Mahallesi
25 Ekim 2020 Pazar
Kayseri de Bir Kütüphanecilik Ekolü: Bodrum Kat Kütüphaneciliği
Zamanda Kaybolan Işık: Kayseri'nin Bodrum Katı Kütüphaneleri
Kayseri’de bir zamanlar bir kütüphane vardı. Kiçikapı’da, Cumhuriyet İş Hanı’nın bodrum katında yer alıyordu. Büyükşehir Belediyesi’ne ait bu kütüphane, 1986 yılında kurulmuş. Ancak ben bunu yıllar sonra belediyenin resmi sitesine bakınca öğrendim. Ne kütüphanenin belediyeye ait olduğunu bilirdim, ne de ilk ne zaman gittiğimi hatırlayabiliyorum. Ama o karanlık bodrum katın anısı hâlâ zihnimde çok net.
Penceresi yoktu bu kütüphanenin. Işık hiç değişmezdi. Günün hangi saati olduğu içeride anlaşılmazdı. Öğle vakti girip akşama doğru çıktığınızda, adeta zamanda ışınlanmış gibi hissederdiniz. Gözünüz kamaşır, dış dünyanın varlığını yeniden hatırlardınız.
Bir Kütüphanenin İşleyişi ve Yanılsamalar
Bilgisayarların henüz olmadığı yıllardı. Öğretmenlerin verdiği “yıllık ödevler” gibi ciddi görevleri araştırmak için evin yakınındaki tek adres, işte bu kütüphane olurdu. Merdivenleri inip o sessiz katmana ulaştığınızda, sizi büyükçe ahşap masalar ve onların arkasında görev yapan kütüphane memurları karşılardı.
İstediğiniz kitabı ya da konuyu söylerdiniz, onlar da arkadaki raflardan getirirdi. Böyle çalışırdı sistem. Ve ben uzun süre sanmıştım ki tüm kütüphaneler böyle işler. Daha sonra başka yerleri görünce anladım ki bu düzen sadece oraya özgüymüş.
Formlar doldurulur, kitaplar alınır, salon kısmına geçilirdi. Sadece ders çalışmak istiyorsanız yine form doldurmanız gerekirdi ama bu pek sıkı takip edilmezdi. Kitap ödünç almak isteyenler içinse işler daha resmiydi: muhtardan alınmış ikametgâh kâğıdı, iki vesikalık fotoğraf gibi evraklar istenirdi.
Bir de gizemli bir alan vardı: “Üniversite” bölümü. Kapısından içeri şöyle bir bakar, kimlerin girebildiğini merak ederdik. Gerçek üniversiteliler mi, sınava hazırlananlar mı, kimse bilmezdi. Sadece oraya ait olamamanın hafif buruk hissi kalırdı insanın içinde.
Bir Anı: Uçamayan Uçak ve Hayal Kırıklığı
Çocukluk hayallerimden biriydi uçak yapmak. Elime geçen güzel tahta parçalarıyla bir maket uçak yapmaya çalışmıştım. Çaktım, zımparaladım, bir güzel cilaladım. Sonunda havaya fırlattım ve… küt! Normal bir tahta gibi yere çakıldı.
Pes etmedim. Bu işin ilmini öğrenmeliydim. Yanıma birkaç arkadaşımı alıp yine o kütüphaneye gittim. Masa başındaki abiye, uçakların nasıl uçtuğunu sordum. Hafif muzır bir ifadeyle yanındaki memura yönlendirdi bizi. “Bu abiniz uçaklardan iyi anlar” dedi.
Yeni memur biraz düşündü, sonra içeri gidip bir ansiklopedi getirdi. Sayfaları çevirdik, okuduk ama pek bir şey anlayamadık. Sormaya da çekindik. Sonuç: uçak projesi rafa kalktı. Ama o gün, kitapla kurulan bağın ilk kıvılcımı da yakılmış oldu belki.
Gevher Nesibe ve Bodrum Kat Geleneğinin Devamı
1990’lı yılların ortasında bu kütüphane başka bir bodrum kata taşındı: Büyükşehir Belediyesi’nin hizmet binasının alt katına. Yakın dönemlerde bir başka bodrum katı kütüphane daha açıldı: Gevher Nesibe Kütüphanesi. Burası özellikle sınava hazırlanan gençlerin akınına uğruyordu. Ancak kalabalık zamanlarda içerisi havasız kalır, dikkat toplamak zorlaşırdı.
Sonuç: Işıksız Katlardan Aydınlık Geleceğe
Bugün Kayseri Büyükşehir Belediyesi, kütüphaneleri modern ve işlevsel bir şekilde yürütüyor. Ferah okuma salonları, dijital arşivler, sınav salonları… Ancak geçmişe baktığımızda görüyoruz ki, bir zamanlar kütüphaneler layık olmadıkları alanlarda, yetersiz koşullarda, ışık almayan bodrum katlarında hizmet vermiş.
Belki o kütüphaneler gösterişli değildi ama geleceğin mühendisleri, öğretmenleri, mimarları o loş ışıklı masalarda büyüdü. Ve belki de en güzel binalar onlara tahsis edilmese de, en güzel hayaller orada kuruldu.
24 Ekim 2020 Cumartesi
Kadı Burhaneddin Ortaokulu: Unutulmayan Okul
Zorunlu eğitimin beş yıl olduğu zamanlar Kayseri'nin sınavsız girilebilen en iyi iki orta okulundan biriydi (diğeri Dedeman ortaokulu). Benim okuduğum yıllarda (90s) en üst katta bulunan kooparatiften en çok aldığım malzeme ucuz teksir kağıtları idi. (Ders çalışmak için müsvedde kağıt şimdiki gibi her yerden fırlamıyordu). Bu saman ucuz saman kağıtlarda çalışmak çok hoşuma gidiyordu. Okulun bodrum katında yılda sadece 1-2 defa gidilebilen bir laboratuvarı vardı ki hatırladığım kadarıyla küçük bir anfi gibi basamaklı idi. Laboratuvar malzemelerinin ayrı olarak saklandığı birde malzeme odası vardı. Bazen müzik dersleri de burada işlenirdi.
Öğrenciler bahçe kapısından okula girer ve teneffüslere çıkardı. Bu kapıdan girince zeminde solda kütüphane ve karşısında spor ve bando takımlarının saklandığı bir depo bulunurdu. Buradan bir kat yukarı çıkınca müdür ve müdür yardımcısı odaları bulunurdu. Bu odaların her birinin üstünde bir lamda bulunur nöbetçi öğrenci çağrıma zili çaldığında kim çağırıyorsa onun ışığı yanardı.
Beden eğitimi dersleri kışın okulun bodrum katındaki salonda işlenirdi. Sanırım burada bir de soyunma odası vardı. Eğer eşofmanınız yoksa derste beden eğitimi hocası güzelce haşlardı.
Öğrencilere kaliteli bir eğitim sunardı. Orta okula her girenin mezun olması söz konusu değildi. Eğer iki dönem üst üste aynı dersten veya bir çok dersten zayıfının varsa sene sonu öğretmenler kurulunda bir üst sınıfa geçip geçmeyeceğinize karar verilirdi. İki yıl üst üste kalanın elinde bir tasdiknamesi olurdu.
Okulun bulunduğu cadde ve sokakta Kayserili müzisyenler ( Çalgıcılar) bulunurdu.(Meşhur Şiremenli Caddesi). Bu sanatkarların dükkanlarının vitrininde çeşitli müzik enstrümanları sergilenirdi.
Okulun çıkış saatleri okulun önün de bir kalabalık bir curcuna ve yiyecek içecek satan seyyar satıcılar veya tost satan dükkanlar. bulunurdu. Bunlardan belki de en meşhuru Turşucu Paşa Dayı idi. Yazın turşu kışın salep satardı.
Kadı Burhaneddin Ortaokulu 2005 Yılında Sağlık Meslek Lisesine çevrildi. Daha doğrusu binası sağlık meslek lisesine devredildi ve okul ortadan kalkmış oldu. İsmini sağlık lisesine miras bıraksa da ruhu mezun öğrencilerin hatıralarında saklı kaldı.
Mehmet Çayırdağ'ın Kayseri Lisesi Dergisinde Ortaokul için yazdıkları şu şekilde:
Ortaokula ellili yılların sonuna doğru, şimdi yıkılarak yerine Kadı Burhanettin Orta Okulunun yaptırıldığı iki katlı eski mektepte başlamıştık. Burası, Lisenin orta kısminin birinci sınıflarının bulunduğu, yine geniş taş yapılı eski eser bir bina idi. Ama bakımsız ve biraz da haraptı. Zaten o dönem memleketin maddi durumu şimdiki gibi yeni ve modern binaların yapılmasına imkan vermiyordu. Buradan ikinci sınıfta, orta kısım ile beraber olan merkez binaya geçerdik. İlk sınıflar okuduğumuz eski okulumuz bahçesinde de, Lisenin önünde olduğu gibi ulu çınar ağaçları vardı.
Kadı Burhanettin Ortaokulunun Yerinde Eski bir Cizvit okulunun bulunduğu bu okulu cizvitler terk ettikten sonra Kayseri lisesine bağlı bir ortaokul olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır.
1963 de açıldığı tahmin edilen ortaokulun tarihçesi için yeterli bilgi bulunmamakta.
Eğer okulun tarihçesini bilen öğretmen öğrenciler varsa yorumlara yazmalarını rica ederiz. Ayrıca hatıralarınızı da yazabilirsiniz.
Kayseri Bağları Ağaçlar
Asma/Üzüm Kayısı Dut Badem Ceviz Erik Armut İğde Kiraz Elma