27 Nisan 2025 Pazar

Çocuk olarak kadınlar hamamı (Deveci Hamamı)


Eskiden kayseri de hamam kültürü yaygındı. Hamama gitmeden önce hamam çantası hazırlanırdı. Havlu temiz giyilecekler, sabun, lif, kese vs. Bir de hamam da yemek için bir şeyler de olabilir. Mesela çaman ekmek iyi olurdu veya patates piyazı da olabilir. Çantalar alınır, konu komşu gelecekse onlarda gelir bazen  üç beş komşu bir araya gelip tüm cümle hamama gidilirdi. Bize en yakın mahallemizdeki hamam Deveci hamamı idi. Deveci hamamı 1700 lü yıllardan kalmış eski bir hamamdı. Bir kere babamla erkek kısmında yıkandım. Çok kez annem beni annem götürdüğü için daha çok kadınlar kısmını hatırlıyorum. Hamamı dışarıdan dışarıdan gelince yarı karanlık boş bi salonu vardı buradan sonra bir kapıdan daha geçip savunma odasına varıldı burada sadece bir koridora dizilmiş muşamba sedirler vardı başka da hiçbir şey yok yani dolaplar falan yoktu herkes çantasını bu minderlerin üzerine bırakır burada soyunu hamamın içine girerdi  içi sıcak nemli yine loş bir ortamdı. Buradan boş bir kurmanın başına otursun mermerden turnalar suların dolduğu yerdi. Kullan üstünde de bir sıcak bir soğuk musluk bulunurdu. Herkes bunların başına oturup hamam tası ile yıkanır. Hamamda mütemadiyen bu uğultu konuşma su sesi, gürültü eksik olmaz. Sadece yakınında sana denenleri anlayabilirsin. Kadınlar ise hamamda bile çok edepli giyinmiş olurlardı. genellikle gecelik tarzı üzerlerinde bir kıyafet olurdu. Açık saçık kimseyi göremezdiniz. Bir çocuk olarak burada en sevdiğim şey satılan kolalardan almaktı. O zaman her canımız istediği zaman kola  alamadığımız için ve burada serinlemeye iyi geldiği için burada içilen kolaların tadı bir başka güzel olurdu. En keyifli yerlerinden biri de boş kola şişesini verip, depozito parasını almaktı. Hamamın ortasında bir göbek taşı vardı. Çeyrek kesilmiş elli santim çapında küre şeklinde bir tümsek. Bura hamamın ortasındaki ada kısmında üstünde ışık gelen bir kubbe bulunur. Kubbede ki deliklerden gelen ışık hamamı aydınlatırdı. Hamamın kapısından girince sol çaprazda küçük bir oda bulunurdu ki burayı genelde etek traşı olacaklar kullanırdı. Hamam böyle sade basit bir yerdi. Tuvalete ilk girişteki holde düz yürüyünce karşınıza gelirdi. Çok bakımsız ve iğrenç bir tuvaletleri vardı. Mecbur kalmadıkça herhalde orada hacetini gideremezdi.devam edecek...


21 Nisan 2025 Pazartesi

Tuşlu telefon çevirmeli telefon?



Eskiden her evde telefon yoktu. 90 lı yıllardan önce ise her evde ev telefonu yoktu. Bazı evlerde telefon bulunurdu. Hatta insanlar komşularında telefon varsa olanların telefon numarasını verirlerdi. Telefon açarken de komşudan rica ederdik.

20 Nisan 2025 Pazar

Kayseri'de neden halaya "ame" denir?

 Kayseri yerlileri babanın kız kardeşine "ame" derler. Annenin kız kardeşine ise "hala" derler. Kelime kökenine baktığımızda ise ame sözcüğünün Arapça ve farsça kökenli olduğu görülmekte. Yine farsça ve Arapçada  teyze kelimesinin yerine hala (yaklaşık, benzer olarak) kelimesinin  kullanılması bu kültürden etkilenildiğini göstermektedir. Buradan yola çıkarak bu kelimenin yöresel dile yerleşme yolları Selçuklu devletinin İran üzerinden Anadolu'ya gelmesi ve edebiyat ve yönetimsel dilde yaygın olarak Farsçayı kullanmaları olabilir. Kayseri'de ulemanın ve medreselerin çok olması. Ulemanın Farsça ve Arapça bilmesi de etkili olmuş olabilir.

Kayseri Bağları Ağaçlar

 Asma/Üzüm Kayısı Dut Badem Ceviz Erik Armut İğde Kiraz Elma